1. Hội chứng ruột kích thích là gì?

Chức năng chính của ruột già là hấp thu nước và đẩy phân ra nhờ các nhu động ruột. Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn chức năng của ruột bao gồm các triệu chứng như đau bụng, rối loạn nhu động  mà không do tổn thương nào của ruột gây nên.

2. Những ai thường mắc phải hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích thường gặp trên thế giới, cứ 100 người thì có 15 -20 người bị hội chứng ruột kích thích này. Thường thì tỷ lệ mắc hội chứng này ở bệnh nhân nữ cao gấp 2 lần so bệnh nhân nam. Hội chứng ruột kích thích có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng độ tuổi có nguy cơ cao mắc phải hội chứng này là từ 30 tuổi đến 50 tuổi.

a. Nguyên nhân:

Hiện chưa rõ nguyên nhân về hội chứng ruột kích thích nhưng thường liên quan đến cơ chế bất thường sau đây:

- Bất thường nhu động ruột

- Tăng nhạy cảm nội tạng ruột già

- Sau nhiễm trùng đường ruột

- Không dung nạp hay dị ứng thức ăn

- Do các yếu tố thần kinh-tâm lí: căng thẳng, trầm cảm, rối loạn nhân cách

- Di truyền: gia đình có người bị hội chứng ruột kích thích.

b. Triệu chứng thường gặp của hội chứng ruột kích thích:

Những triệu chứng thường gặp trong HCRKT bao gồm: Đau bụng, đầy hơi, táo bón, tiêu chảy hoặc cả hai hoặc có cảm giác muốn đi cầu khẩn cấp hoặc cảm giác đi ngoài không hết phân

3. Tiêu chuẩn đánh giá hội chứng ruột kích thích

a. Tiêu chuẩn ROME IV ( 2016)

Được công bố và áp dụng trên toàn thế giới từ năm 2016 nhằm thống nhất đánh giá các triệu chứng chẩn đoán “Hội chứng ruột kích thích”

Đau bụng: trong vòng ít nhất 3 tháng, đau bụng xuất hiện ít nhất 1 ngày/ tuần.

Kèm theo ít nhất hai trong số các tiêu chuẩn sau

Giảm đau bụng sau khi đi cầu hay trung tiện

Thay đổi số lần đi cầu trong ngày ( > 3 lần/ ngày hoặc nhỏ hơn< 3 lần/ tuần)

Thay đổi hình dạng của phân (lỏng, nhão, cứng)

Các triệu chứng trên bắt đầu ít nhất 6 tháng trước

b. Chẩn đoán

Muốn chẩn đoán chính xác phải tuân thủ các nguyên tắc sau: Cần loại trừ các bệnh lý có một số triệu chứng tương tự với các bệnh lý có tổn thương thực sự ở đại tràng như viêm đại tràng, polyp, ung thư đại tràng.

Các triệu chứng cần dựa vào tiêu chuẩn ROME IV

4. Các phương tiện chẩn đoán hội chứng ruột kích thích:

- Nội soi đại tràng rất quan trọng có thể loại trừ polyp hoặc ung thư , viêm đại tràng

-  Siêu âm bụng: có thể phát hiện khối u bụng, dấu hiêu xâm lấn

- Chụp cắt lớp vi tính (CT bụng) cộng hưởng từ     

- Xét nghiệm phân: tìm máu ẩn trong phân, ký sinh trùng

5. Hội chứng ruột kích thích có nguy hiểm không?

- Hội chứng ruột kích thích là một chứng rối loạn mạn tính, tái đi tái lại nhiều lần hằng ngày, hàng tháng, hàng năm. Nếu không đi khám và được điều trị đúng cách sẽ làm giảm chất lượng sống, ảnh hưởng tới công việc sinh hoạt, tinh thần…

- Một sổ trở nên lo âu trầm cảm

- Một số bị hội chứng ruột kích thích kiêng cữ quá nhiều loại thức ăn đưa đến thiếu chất dinh dưỡng.

6. Khám và điều trị hội chứng ruột kích thích

- Nguyên nhân hiện nay của hội chứng ruột kích thích vẫn chưa được xác định rõ nên việc điều trị còn gặp rất nhiều khó khăn. Do đó, bệnh nhân cần được phân tích tối đa và tránh các yếu tố nguy cơ, có khi phải điều trị bằng thuốc và tư vấn về tâm lí.

- Khi có những triệu chứng nghi ngờ mắc hội chứng ruột kích thích bạn nên gặp được bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa khám và tư vấn để có phác đồ điều trị phù hợp

Tư vấn chuyên môn: Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Văn Thông - Chuyên khoa tiêu hóa gan mật