Viêm đường hô hấp ở trẻ không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, sự phát triển mà còn đe dọa đến tính mạng của trẻ nếu không được điều trị kịp thời. Cùng Phòng khám Bệnh viện Đại học Y Dược 1 tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
1. Bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ có nguy hiển không?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thống kê trên thế giới hàng năm xảy ra hơn 4 triệu ca tử vong ở trẻ do các bệnh viêm đường hô hấp, nguyên nhân chủ yếu do bệnh viêm phổi.
Nhóm trẻ em dưới 5 tuổi là đối tượng có nguy cơ mắc các bệnh viêm đường hô hấp cao với khả năng tái nhiễm từ 4 – 6 lần / năm.
Thông thường, sau khi mũi hít vào không khí từ bên ngoài cơ thể, chúng sẽ được làm ẩm, sưởi ấm và lọc rồi đưa đến phổi. Khi trẻ mắc bệnh viêm đường hô hấp sẽ gây viêm nhiễm ở một hay một số cơ quan khiến quá trình hô hấp bị cản trở, từ đó có thể gây ảnh hưởng đến các cơ quan khác.
Virus là nguyên nhân phổ biến gây các bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ nhỏ. Chúng thường là chủng của các virus lành tính. Một số chủng virus gây bệnh thường gặp như virus cúm, virus sởi, virus hợp bào hô hấp (RSV) …
Virus là nguyên nhân phổ biến gây các bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ nhỏ
Các chủng virus này có thể lây lan từ người này sang người khác, nhất là khi trẻ tiếp xúc trực tiếp với các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hay nói chuyện hoặc dịch tiết từ mũi.
Sau đó, trẻ đưa tay lên mắt, mũi của mình khiến virus có cơ hội xâm nhập vào cơ thể, gây nhiễm trùng. Vì thế, bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ rất dễ phát tán và lây lan nhanh chóng ở nhiều nơi đông trẻ em như khu vui chơi, trường học, nhà trẻ …
Không chỉ có các chủng virus, vi khuẩn cũng là nguyên nhân thường gặp, gây bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ. Một số loại vi khuẩn gây bệnh thường gặp như phế cầu khuẩn, Haemophilus Influenzae týp B (Hib), tụ cầu, liên cầu khuẩn, vi khuẩn Chlamydia Trachomatis …
Ngoài ra, nguy cơ trẻ mắc bệnh viêm đường hô hấp có thể do một số yếu tố như:
- Cơ địa của trẻ dị ứng với thời tiết.
- Môi trường sống kém, không hợp vệ sinh, nhiều bụi bẩn.
- Trẻ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá, hóa chất.
- Trẻ có hệ miễn dịch suy yếu.
2. Các loại bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ
Đường hô hấp được chia làm 2 nhóm, gồm đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới. Vì thế, bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ cũng được chia làm 2 loại chính như sau:
2.1. Bệnh viên đường hô hấp trên ở trẻ
Các cơ quan thuộc đường hô hấp trên bao gồm mũi, xoang, hầu họng và thanh quản. Do đây là các cơ quan tiếp xúc trực tiếp với không khí nên dễ bị tác động từ các nhân tố trong môi trường như vi khuẩn, bụi, virus, khí lạnh, nấm mốc …
Bệnh viêm đường hô hấp trên ở trẻ thường có các triệu chứng liên quan đến mũi và họng như cảm lạnh thông thường và cảm cúm.
2.1. Bệnh viên đường hô hấp dưới ở trẻ
Các cơ quan thuộc đường hô hấp dưới như phế quản, tiểu phế quản, khí quản và phổi. Do vị trí nằm ở tuyến cuối của hệ thống hô hấp nên so với các cơ quan đường hô hấp trên, các cơ quan này ít bị nhiễm trùng hơn.
Bệnh viêm đường hô hấp dưới thường có các triệu chứng liên quan đến khí quản, phổi và đường thở như viêm thanh khí phế quản, viêm tiểu phế quản và viêm phổi ở trẻ.
3. Điều trị bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ như thế nào?
Phần lớn các trường hợp trẻ bị viêm đường hô hấp có thể tự khỏi sau khoảng 5-6 ngày hay một tuần nếu được điều trị và chăm sóc đúng cách. Ngoài ra, bác sĩ có thể dựa vào tình trạng sức khỏe, nguyên nhân gây bệnh là gì để chỉ định dùng thuốc hỗ trợ điều trị cho trẻ.
Phụ huynh cần lưu ý chăm sóc trẻ bị viêm đường hô hấp
Phụ huynh không được tự ý cho trẻ sử dụng thuốc. Ngay khi phát hiện trẻ có dấu hiệu, triệu chứng bất thường của bệnh viêm đường hô hấp nên đưa trẻ đến thăm khám cùng bác sĩ để được kiểm tra và điều trị phù hợp.
Đối với trẻ bị viêm đường hô hấp ở mức độ nhẹ, phụ huynh cần lưu ý chăm sóc trẻ như:
- Trẻ bị ho, nghẹt mũi, sổ mũi: Tình trạng viêm nhiễm, tích tụ dịch nhầy có thể khiến đường thở của trẻ bị thu hẹp, gây khó chịu bên trong mũi, họng khiến trẻ thở khó khăn, thở khò khè. Vì thế, bố mẹ nên chú ý thường xuyên hút mũi, lau mũi và nhỏ mũi cho trẻ để làm đường thở thông thoáng hơn.
Đối với trẻ nhỏ, phụ huynh nên nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý trước rồi hút mũi cho trẻ, hút sạch dịch nhầy ra khỏi mũi trẻ. Đối với trẻ lớn hơn, sau khi nhỏ dung dịch nước muối sinh lý, phụ huynh có thể hướng dẫn trẻ cách hỉ mũi ra.
- Trẻ bị ho khan: Phụ huynh có thể tư vấn ý kiến bác sĩ về cách trị ho từ thảo dược phù hợp giúp trẻ cảm thấy dễ chịu, giảm bớt triệu chứng.
- Trẻ bị sốt: Khi trẻ bắt đầu phát sốt, ba mẹ nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ với liều lượng phù hợp, không để tình trạng sốt cao kéo dài. Nên cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường khi trẻ sốt cao, tránh cơ thể mất nước. Đối với trẻ đang được nuôi bằng sữa mẹ, mẹ nên cho trẻ bú nhiều hơn, có thể chia thành nhiều cử nhỏ giúp trẻ tiêu hóa, giảm nôn trớ. Đối với trẻ lớn hơn, trẻ cần được cung cấp đủ chất dinh dưỡng giúp tăng sức đề kháng, chống lại bệnh tật.
4. Cách phòng ngừa bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ
Để phòng ngừa trẻ em mắc các bệnh viêm đường hô hấp, việc giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh sạch sẽ môi trường sống là cách tốt nhất.
Giữ vệ sinh cá nhân để phòng ngừa trẻ em mắc bệnh viêm đường hô hấp
Dưới đây là một số cách phòng ngừa bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ như:
- Mỗi buổi sáng sau khi trẻ thức dậy, cho trẻ uống nước ấm.
- Tập cho trẻ thói quen thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Nuôi con bằng sữa mẹ ít nhất 6 tháng đầu sau sinh giúp hỗ trợ hệ miễn dịch và sức đề kháng của trẻ.
- Hạn chế để trẻ tiếp xúc với người nghi ngờ hoặc có triệu chứng mắc bệnh viêm đường hô hấp.
- Cho trẻ đeo khẩu trang y tế đúng cách khi môi trường có nhiều ẩm mốc, bụi bẩn hay đi đến nơi đông người.
- Khi trẻ đủ tuổi, cho trẻ tiêm phòng vaccine đầy đủ và đúng lịch.
- Khi thời tiết chuyển mùa, quá nóng hoặc quá lạnh nên hạn chế để trẻ ra ngoài trời.
- Không cho quạt quay thẳng vào trẻ khi trẻ đang ngủ, đang chơi hay học tập.
- Cho trẻ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, lành mạnh, khoa học.
- Thường xuyên cho trẻ tập luyện thể dục thể thao, vận động thể chất để tăng sức đề kháng.
