Bệnh gan nhiễm mỡ xảy ra khi chất béo tích tụ quá nhiều trong tế bào gan. Theo thời gian, bệnh có thể tiến triển nghiêm trọng, gây ra biến chứng nguy hiểm.
1. Bệnh gan nhiễm mỡ là gì?
Bệnh gan nhiễm mỡ xảy ra khi tình trạng mỡ hay chất béo tích tụ bên trong tế bào gan. Nguyên nhân gây bệnh gan nhiễm mỡ có thể do lạm dụng bia rượu quá mức. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, gan nhiễm mỡ có thể xảy ra với nguyên nhân không phải do bia rượu.
Khoảng 30% người bệnh gan nhiễm mỡ nguyên nhân không do rượu sẽ xảy ra tình trạng viêm gan rồi tiến triển thành bệnh xơ gan và viêm gan mạn tính. Ở giai đoạn đầu, bệnh gan nhiễm mỡ có thể chưa ảnh hưởng nhiều đến chức năng gan. Tuy nhiên, theo thời gian, bệnh có thể tiến triển ngày càng nghiêm trọng, gây nhiều biến chứng nguy hiểm.
Bệnh gan nhiễm mỡ là gì?
Uống nhiều rượu bia hay đồ uống có cồn trong thời gian dài có thể là nguyên nhân chính gây bệnh gan nhiễm mỡ. Bên cạnh đó, những người gặp phải các vấn đề sức khỏe sau cũng có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn:
- Béo phì, thừa cân.
- Nồng độ cholesterol trong máu cao bất thường.
- Bệnh đái tháo đường loại 2.
- Hội chứng buồng trứng đa nang.
- Suy giảm chức năng tuyến giáp (suy giáp) hay suy giảm chức năng tuyến yên (suy tuyến yên).
- Người cao tuổi.
- Hội chứng ngưng thở khi ngủ.
2. Triệu chứng thường gặp của bệnh gan nhiễm mỡ
Ở giai đoạn đầu của bệnh gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng, người bệnh có thể tình cờ phát hiện khi thăm khám sức khỏe định kỳ hay khi khám bệnh có tiến hành siêu âm gan.
Dưới đây là một số triệu chứng bất thường có thể gặp phải ở người bị gan nhiễm mỡ có tình trạng viêm như:
- Khó chịu và đau bụng vùng phía trên bên phải.
- Cảm giác chán ăn.
- Có thể bị vàng mắt hoặc vàng da, nước tiểu sậm màu hoặc vàng.
Khi người bị bệnh gan nhiễm mỡ có xơ gan có thể xuất hiện thêm các triệu chứng như:
- Phù nề chân, cổ trướng bụng.
- Mạch máu dưới da giãn nở.
- Lá lách to.
- Đỏ lòng bàn tay, ngứa da.
- Xuất huyết tiêu hóa.
Không phải ai xuất hiện các triệu chứng trên đều mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, người bệnh nên dành thời gian sớm thăm khám cùng bác sĩ ngay khi gặp phải vấn đề sức khỏe bất thường để được chẩn đoán và điều trị sớm.
3. Biến chứng nguy hiểm của bệnh gan nhiễm mỡ
Theo thời gian nếu người bệnh gan nhiễm mỡ không được chẩn đoán và điều trị đúng cách có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là một số biến chứng người mắc bệnh gan nhiễm mỡ có thể gặp phải như:
a. Bệnh viêm gan
Khi mỡ bao phủ tế bào gan ngày càng nhiều khiến chức năng gan bị suy giảm. Bệnh gan có thể tiến triển nhanh khi uống nhiều bia rượu, đồng thời xuất hiện virus viêm gan B hoặc virus viêm gan C.
Thông thường khi gan nhiễm mỡ tiến triển thành bệnh viêm gan thì dấu hiệu đặc trưng có thể thấy ở người bệnh như chán ăn, mệt mỏi. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào người bệnh cũng có triệu chứng rõ ràng.
b. Bệnh xơ gan
Bệnh xơ gan có thể được xem là biến chứng thường gặp của bệnh gan nhiễm mỡ. Khi gan cố gắng ngăn chặn các tổn thương xảy ra như viêm sẽ xuất hiện tình trạng xơ hóa (tạo ra các vùng sẹo). Quá trình xơ hóa gan vẫn sẽ tiếp tục lan rộng nếu tình trạng viêm gan ở người bệnh không dừng lại.
Bệnh xơ gan là biến chứng thường gặp của bệnh gan nhiễm mỡ
c. Bệnh ung thư gan
Khi bệnh gan nhiễm mỡ tiến triển âm thầm, ngày càng nghiêm trọng hơn có thể gây biến chứng xơ gan, đặc biệt nguy hiểm hơn là căn bệnh ung thư gan. Đây là hậu quả của bệnh viêm gan do gan nhiễm mỡ kéo dài, không được điều trị đúng cách.
4. Điều trị gan nhiễm mỡ như thế nào?
Cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa tìm ra thuốc đặc trị cho bệnh gan nhiễm mỡ. Cách điều trị gan nhiễm mỡ chỉ giúp giảm ảnh hưởng của các triệu chứng đến sinh hoạt hàng ngày, đồng thời ngăn cho bệnh không tiến triển nghiêm trọng.
Lối sống lành mạnh, không uống rượu bia và kiểm soát tốt các bệnh lý khác đang gặp phải (nếu có) không chỉ là phương pháp điều trị tối ưu mà còn hỗ trợ phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả. Đặc biệt đối với người thừa cân, béo phì nên giảm cân và kiểm soát tốt cân nặng.
Quan trọng hơn, người bị gan nhiễm mỡ cần thăm khám cùng bác sĩ để được kiểm tra, theo dõi và hướng dẫn điều trị phù hợp, cải thiện tình trạng bệnh.
5. Phương pháp phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ
Để phòng ngừa gan nhiễm mỡ hiệu quả người bệnh nên duy trì lối sống khoa học, lành mạnh như:
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý, bổ sung chất xơ, protein tốt, hạn chế tiêu thụ chất béo như đồ chiên rán, giảm đường và tinh bột.
- Thường xuyên tập thể dục thể thao với cường độ thích hợp giúp duy trì và kiểm soát cân nặng hiệu quả.
- Tiêm ngừa vaccine viêm gan và chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ cùng bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa – gan – mật để được tư vấn hướng dẫn cách phòng ngừa bảo vệ cơ thể khỏi căn bệnh viêm gan.
- Nếu người bệnh mắc các bệnh lý về gan nên tuân thủ uống thuốc đúng liều lượng và phác đồ điều trị của bác sĩ.
6. Chế độ dinh dưỡng phù hợp cho người bị gan nhiễm mỡ
Dưới đây là chế độ dinh dưỡng ăn uống hàng ngày cần lưu ý ở người bị gan nhiễm mỡ như:
a. Thực phẩm người bị gan nhiễm mỡ nên ăn
- Rau củ, trái cây tươi giàu chất xơ, chứa nhiều chất chống oxy hóa đồng thời giúp giảm cholesterol rất tốt cho người bị gan nhiễm mỡ.
- Sử dụng dầu thực vật như đậu nành, dầu mè … có chứa axit béo không no giúp giảm nồng độ cholesterol trong máu.
- Tăng khẩu phần ăn cá, giàu axit omega-3, cung cấp cho cơ thể nhiều protein ít chất béo rất tốt cho sức khỏe người bệnh, giúp giảm nồng độ cholesterol, giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ, ung thư gan.
Người bị gan nhiễm mỡ không nên uống rượu bia và đồ uống có cồn
b. Thực phẩm người bị gan nhiễm mỡ không nên ăn
- Không uống rượu bia và các đồ uống có cồn vì nhóm thức uống này là tác nhân chính gây suy giảm chức năng gan và tổn thương các tế bào gan.
- Hạn chế ăn nhiều mỡ động vật.
- Tránh ăn thực phẩm giàu cholesterol như da động vật, nội tạng, lòng đỏ trứng …
- Hạn chế ăn thịt đỏ như thịt heo, thịt bò … chứa nhiều protein, buộc gan phải hoạt động nhiều hơn để chuyển hóa.
Người bị gan nhiễm mỡ nên chủ động thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa – gan – mật để được tư vấn chế độ dinh dưỡng phù hợp với từng thể trạng đem lại hiệu quả điều trị bệnh tốt nhất.