Tuổi mãn kinh trung bình ở phụ nữ thường rơi vào khoảng từ 45 đến 55 tuổi, tuy nhiên vẫn có không ít trường hợp xảy ra sớm hơn mốc thời gian này. Theo các nghiên cứu, mãn kinh sớm có thể làm gia tăng nguy cơ gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của người phụ nữ.
1. Độ tuổi nào có thể bị mãn kinh sớm?
Thông thường, phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh trong khoảng từ 45 đến 55 tuổi, khi buồng trứng dần suy giảm chức năng và ngừng sản xuất các hormone sinh dục nữ, đặc biệt là estrogen.
Tuy nhiên, nếu hiện tượng này xảy ra trước tuổi 40, thì được xem là mãn kinh sớm – một vấn đề sức khỏe không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản mà còn kéo theo nhiều hệ lụy sức khỏe nghiêm trọng khác.
Phụ nữ mãn kinh sớm có thể biểu hiện thay đổi cảm xúc thất thường
Mãn kinh được xác định khi người phụ nữ không còn kinh nguyệt trong 12 tháng liên tiếp và không do bất kỳ nguyên nhân bệnh lý nào. Trong đó, mãn kinh trước 40 tuổi được phân loại là sớm, còn sau 55 tuổi là muộn hơn bình thường.
Việc mãn kinh sớm đồng nghĩa với việc buồng trứng ngừng hoạt động sớm hơn bình thường, làm mất cân bằng nội tiết tố – đặc biệt là estrogen và progesterone.
Điều này không chỉ gây ra những triệu chứng khó chịu như bốc hỏa, rối loạn giấc ngủ, thay đổi cảm xúc thất thường, mà còn tăng nguy cơ loãng xương, bệnh tim mạch, rối loạn chuyển hóa, và suy giảm trí nhớ.
Dù là giai đoạn sinh lý tự nhiên, nhưng khi đến sớm, mãn kinh có thể trở thành nỗi lo lớn với nhiều phụ nữ, không chỉ về mặt sức khỏe mà cả về tâm lý và chất lượng cuộc sống.
2. Đối tượng nào dễ bị mãn kinh sớm?
Theo các chuyên gia y tế, tình trạng mãn kinh sớm thường xảy ra ở phụ nữ chịu áp lực tâm lý kéo dài, thường xuyên lo âu, trầm cảm, hoặc có lối sống không lành mạnh như hút thuốc lá, sử dụng rượu bia.
Ngoài ra, mãn kinh sớm cũng có thể liên quan đến các yếu tố bệnh lý như suy giảm chức năng buồng trứng, rối loạn hệ miễn dịch, hoặc là hệ quả của các can thiệp y khoa như điều trị bằng hóa trị, xạ trị, hoặc phẫu thuật cắt bỏ tử cung hay buồng trứng.
Ngoài các yếu tố kể trên, một số bệnh lý nền cũng làm tăng nguy cơ mãn kinh sớm như các bệnh tự miễn (viêm tuyến giáp, viêm khớp dạng thấp), nhiễm HIV không được kiểm soát hiệu quả, hội chứng mệt mỏi mạn tính, hoặc bất thường nhiễm sắc thể bẩm sinh như hội chứng Turner ….
3. Phụ nữ bị mãn kinh sớm có nguy hiểm đến sức khỏe không?
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh sớm có nguy cơ đối mặt với hàng loạt vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Đáng chú ý nhất là sự gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở phụ nữ. Điều này phần lớn xuất phát từ sự suy giảm nồng độ estrogen – hormone có vai trò quan trọng trong việc điều hòa mỡ máu.
Mãn kinh sớm là yếu tố nguy cơ dẫn đến loãng xương ở phụ nữ
Khi estrogen giảm, lượng cholesterol "xấu" (LDL) có xu hướng tăng, trong khi cholesterol "tốt" (HDL) lại giảm, từ đó làm tăng nguy cơ hình thành mảng bám xơ vữa, gây hẹp lòng mạch và cản trở dòng máu lưu thông hiệu quả.
Không chỉ vậy, mãn kinh sớm còn là yếu tố nguy cơ dẫn đến loãng xương. Khi hormone estrogen suy giảm, quá trình hấp thụ và duy trì canxi trong xương bị ảnh hưởng, khiến xương trở nên giòn, yếu và dễ bị tổn thương. Điều này cũng kéo theo khả năng mắc các bệnh lý xương khớp, như viêm khớp hoặc gãy xương, tăng lên rõ rệt.
Ngoài ra, phụ nữ mãn kinh sớm thường phải trải qua các triệu chứng mãn kinh nghiêm trọng hơn, như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, rối loạn giấc ngủ, hay thay đổi tâm trạng. Những triệu chứng này không chỉ gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, mà còn có liên hệ đến các vấn đề sức khỏe sâu xa hơn.
Một số nghiên cứu đã phát hiện mối liên hệ giữa các cơn bốc hỏa kéo dài và nguy cơ suy giảm chức năng nhận thức, cũng như gia tăng khả năng mắc bệnh tim mạch trong tương lai.
Đặc biệt, một nghiên cứu mới được công bố trên Stroke – tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ – đã cho thấy mối liên hệ rõ ràng giữa mãn kinh sớm và nguy cơ đột quỵ.
Nghiên cứu này được thực hiện trên 16.244 phụ nữ sau mãn kinh tại Hà Lan và theo dõi trong suốt 15 năm. Sau khi điều chỉnh các yếu tố gây nhiễu, các nhà khoa học nhận thấy phụ nữ mãn kinh trước 40 tuổi có nguy cơ bị đột quỵ do thiếu máu cục bộ cao hơn 1,5 lần so với những người mãn kinh ở độ tuổi từ 50 đến 54.
Đáng chú ý, nguy cơ này thậm chí còn cao hơn ở những người trải qua mãn kinh tự nhiên so với những người phải cắt bỏ buồng trứng do phẫu thuật.
4. Chủ động ứng phó với mãn kinh sớm - Bảo vệ sức khỏe từ hôm nay
Trước những ảnh hưởng nghiêm trọng mà mãn kinh sớm có thể gây ra cho sức khỏe phụ nữ, các chuyên gia y tế khuyến cáo rằng việc chủ động phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe là vô cùng cần thiết.
Những phụ nữ có nguy cơ cao – như có tiền sử gia đình, từng phẫu thuật buồng trứng, hay đang chịu nhiều căng thẳng kéo dài – nên bắt đầu bằng việc điều chỉnh lối sống như ăn uống khoa học, duy trì vận động thể chất hợp lý và giữ tinh thần tích cực.
Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ mãn kinh sớm
Bên cạnh đó, thăm khám sức khỏe định kỳ là một bước không thể thiếu để phát hiện sớm những thay đổi bất lợi trong cơ thể. Nếu có dấu hiệu rối loạn kinh nguyệt, các triệu chứng như bốc hỏa, mất ngủ, hay mệt mỏi kéo dài, phụ nữ nên tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra và tư vấn chuyên sâu.
Phòng khám Bệnh viện Đại học Y Dược 1 là địa chỉ thăm khám sức khỏe đáng tin cậy, nơi quy tụ đội ngũ bác sĩ đầu ngành và trang thiết bị hiện đại. Tại đây, bạn sẽ được thăm khám kỹ lưỡng, theo dõi sát sao các chỉ số nội tiết và sức khỏe xương khớp, từ đó xây dựng kế hoạch chăm sóc và can thiệp y tế phù hợp với từng giai đoạn.
Chủ động bảo vệ sức khỏe từ sớm không chỉ giúp phụ nữ vượt qua giai đoạn mãn kinh sớm – mãn kinh một cách nhẹ nhàng mà còn góp phần kéo dài tuổi xuân và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Liên hệ ngay 1900 6923 để đặt lịch thăm khám sức khỏe tổng quát định kỳ nhanh chóng, dễ dàng.