Tết Trung Thu không chỉ là dịp đoàn viên, sum vầy bên gia đình mà còn gắn liền với nhiều món ăn truyền thống, đặc biệt là bánh Trung Thu. Tuy nhiên, bánh Trung Thu lại có hàm lượng đường, tinh bột và chất béo cao, nếu không kiểm soát dễ gây ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là người già, trẻ nhỏ và người mắc bệnh mạn tính. Vậy, các bác sĩ khuyên gì để bạn có thể tận hưởng một mùa Trung Thu vừa ngon miệng, vừa an toàn cho sức khỏe?
1. Bánh trung thu và những nguy cơ tiềm ẩn
Một chiếc bánh trung thu truyền thống (khoảng 170-200g) có thể cung cấp từ 700-900 kcal, tương đương 3-4 bát cơm. Cả vỏ bánh và nhân đều chứa nhiều đường, có thể gây tăng đường huyết đột ngột. Đối với các loại bánh nhân thập cẩm, đặc biệt là phần lòng đỏ trứng muối, chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol. Đây là loại chất béo không lành mạnh, dễ gây tích tụ mỡ thừa, ảnh hưởng đến tim mạch.
Bên cạnh đó, việc ăn quá nhiều bánh trung thu còn gây mất cân bằng dinh dưỡng do bánh hầu như chỉ cung cấp năng lượng rỗng, thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng quan trọng, đặc biệt là chất xơ. Việc thiếu chất xơ trong khi lượng đường và chất béo lại cao dễ dẫn đến các vấn đề tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu.
Chính vì vậy, việc lựa chọn món ăn và kiểm soát khẩu phần phù hợp là vô cùng quan trọng trong để bảo vệ sức khỏe trong dịp Tết Trung Thu, đặc biệt là đối với những người có bệnh lý nền như đái tháo đường, cao huyết áp, tim mạch…
Bánh trung thu chứa nhiều đường và chất béo không tốt cho sức khỏe
2. Lời khuyên dinh dưỡng từ bác sĩ dịp trung thu
Để đảm bảo sức khỏe trong mùa lễ hội, các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng khuyên bạn nên tuân thủ các nguyên tắc sau:
2.1. Lựa chọn bánh trung thu phù hợp hoặc món ăn thay thế lành mạnh
Ngoài những loại bánh trung thu truyền thống vốn chứa nhiều đường và chất béo, hiện nay trên thị trường đã có nhiều sản phẩm được chế biến riêng cho người ăn kiêng hoặc những ai cần kiểm soát chế độ dinh dưỡng. Một số lựa chọn được bác sĩ thường khuyến khích:
● Bánh Trung Thu ít đường: Sử dụng đường ăn kiêng hoặc chất tạo ngọt tự nhiên có chỉ số đường huyết (GI) thấp, giúp ổn định đường huyết tốt hơn.
● Bánh Trung Thu chay: Làm từ trái cây tươi, ngũ cốc hoặc hạt dinh dưỡng như hạnh nhân, óc chó, vừa ít ngọt vừa bổ sung chất béo tốt.
Thay vì bánh trung thu bạn, hoàn toàn có thể thay thế bằng những món nhẹ nhàng và lành mạnh hơn như: trái cây tươi, sữa chua không đường, bánh ngũ cốc nguyên cám, hoặc rau câu trái cây ít ngọt. Những thực phẩm này vừa đáp ứng nhu cầu thưởng thức trong dịp lễ, vừa giúp cơ thể duy trì sự cân bằng dinh dưỡng.
Bạn có thể lựa chọn các loại bánh ngũ cốc để thưởng thức trong mùa Trung Thu
2.2. Kiểm soát khẩu phần ăn
Dù hoàn toàn khỏe mạnh nhưng việc ăn quá nhiều bánh trung thu trong một thời điểm có thể gây tăng đường huyết đột ngột, dẫn đến chóng mặt, buồn nôn. Điều này còn đặc biệt nguy hiểm đối với những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường.
Theo khuyến nghị của bác sĩ, bạn không nên ăn cả chiếc bánh trong một lần. Hãy chia nhỏ bánh thành nhiều phần, mỗi lần chỉ ăn một miếng nhỏ và kết hợp với trà xanh hoặc nước lọc để giảm cảm giác ngấy, đồng thời hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
Bạn nên chia bánh trung thu thành nhiều miếng nhỏ để từ từ thưởng thức
2.3. Ăn bánh đúng thời điểm
Thời điểm ăn bánh trung thu tốt nhất là vào buổi sáng hoặc buổi trưa và sau bữa chính 1-2 giờ để tránh ăn quá nhiều và cơ thể có đủ thời gian tiêu hóa, đốt cháy năng lượng. Tránh ăn bánh vào buổi tối vì dễ tích tụ mỡ, gây khó ngủ và tăng đường huyết sau ăn.
2.4. Xây dựng thực đơn cân bằng chất dinh dưỡng
Nếu trong ngày đã ăn bánh Trung Thu, bạn cần điều chỉnh khẩu phần ăn các bữa khác để cân bằng năng lượng, hạn chế tăng cân. Ngoài ra, bạn nên tăng cường bổ sung chất xơ từ rau củ quả để kiểm soát đường huyết tốt hơn.
● Bổ sung chất xơ: Tăng cường ăn rau xanh và trái cây ít ngọt trong bữa ăn chính. Chất xơ giúp làm chậm quá trình hấp thu đường.
● Giảm tinh bột: Nếu đã ăn bánh, cần giảm lượng cơm, bún, phở trong các bữa ăn khác trong ngày để cân bằng tổng lượng carbohydrate.
● Uống kèm trà: Luôn uống kèm trà xanh hoặc trà thảo mộc không đường để hỗ trợ tiêu hóa.
Tăng cường ăn rau xanh và trái cây ít ngọt trong bữa ăn chính
2.5. Tăng cường vận động
Vận động không chỉ giúp tiêu hao năng lượng dư thừa mà còn tốt cho tim mạch và tinh thần. Các bác sĩ khuyến nghị duy trì ít nhất 30 phút vận động mỗi ngày với những hoạt động phù hợp như đi bộ, chạy bộ, đạp xe hoặc tập thể dục nhẹ nhàng. Bạn có thể khuyến khích cả gia đình cùng tham gia để vừa rèn luyện sức khỏe, vừa gắn kết tinh thần trong dịp lễ.
2.6. Kiểm soát đường huyết và huyết áp
Người mắc bệnh tiểu đường, tim mạch hoặc cao huyết áp cần theo dõi chỉ số đường huyết và huyết áp thường xuyên, đặc biệt sau khi ăn bánh Trung Thu. Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như mệt mỏi, chóng mặt, khát nước nhiều, cần liên hệ ngay bác sĩ để được tư vấn.
Theo dõi huyết áp và đường huyết trước và sau khi ăn bánh trung thu
Tết Trung Thu sẽ trở nên ý nghĩa và trọn vẹn hơn nếu bạn biết cách cân bằng giữa việc vui chơi, ăn uống và chăm sóc sức khỏe. Lời khuyên từ bác sĩ là: hãy chọn món ăn lành mạnh, thưởng thức bánh trung thu đúng cách và duy trì lối sống khoa học. Điều này giúp bạn có thể thưởng thức hương vị lễ hội mà vẫn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Nếu bạn đang mắc các bệnh mạn tính hoặc cần được tư vấn về chế độ dinh dưỡng dịp Trung Thu, hãy đến Phòng khám Bệnh viện Đại học Y Dược 1 để thăm khám cùng các chuyên gia giàu kinh nghiệm. Liên hệ hotline 1900 6923 để đặt lịch ngay hôm nay!
